Vanaf 1 januari 2026 worden werkloosheidsuitkeringen in België beperkt tot maximaal twee jaar. Personen die langer dan twee jaar werkloos zijn geweest en geen nieuw werk vinden, verliezen vanaf dan hun uitkering en zullen vaak moeten aankloppen bij hun OCMW voor financiële bijstand en begeleiding. Dat maakte de federale regering deze herfst duidelijk, ondanks oproepen om de hervorming uit te stellen wegens onzekerheden over budget en ondersteuning van lokale diensten.
Kamer keurt compensatie voor OCMW’s goed
In november 2025 stemde de Kamer van Volksvertegenwoordigers in met een compensatieregeling voor OCMW’som de extra lasten te helpen dragen die voortvloeien uit de uitstroom van langdurig werklozen uit de werkloosheidsverzekering. Onder meer minister van Maatschappelijke Integratie Anneleen Van Bossuyt kreeg steun voor het wetsontwerp dat OCMW’s moet helpen bij de verwerking van nieuwe leefloonaanvragen en de toegenomen werklast.
Volgens de plannen zijn er verschillende fasen van ondersteuning voorzien, waaronder een verhoogd terugbetalingspercentage van uitgekeerde leeflonen voor wie tussen januari en juni 2026 een aanvraag doet nadat de werkloosheidsuitkering eindigde. Ook wordt de subsidie voor personeelskosten tijdelijk verhoogd om de extra administratieve last te helpen dragen.
OCMW’s bereiden zich voor op stijgende hulpvraag
Lokale besturen, vertegenwoordigd door de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG), hebben al langer gewezen op de impact van deze hervorming. OCMW’s verwachten een fors hogere instroom van hulpvragen, maar er blijven grote onduidelijkheden over de praktische afhandeling en administratieve organisatie.
De VVSG gaf recent aan dat de verhoogde werkdruk in de sociale diensten al merkbaar is en dat er dringend duidelijke afspraken nodig zijn over gegevensuitwisseling, administratieve vereenvoudiging en de financiële dekking van de extra ondersteuning. OCMW’s zijn bezig met overleg rond praktische afspraken en samenwerking met partners zoals VDAB, vakbonden en andere sociale organisaties.
Impact op Vlaamse OCMW’s
Volgens ramingen zullen duizenden langdurig werklozen in Vlaanderen hun uitkering verliezen in 2026 en bij gemeentelijke OCMW’s aankloppen voor integratie- en leefloonsteun. In sommige analyses wordt gesproken over meer dan 10 000 extra leefloonaanvragen in de eerste helft van 2026, wat een significante stijging (±27 %) betekent ten opzichte van het huidige aantal leefloners.
OCMW’s bereiden zich dan ook voor op een periode met:
- toegenomen administratieve last (meer dossiers verwerken),
- meer begeleiding op sociaal vlak (stabilisatie, doorverwijzing),
- en een nood aan extra personeel of inzet vanuit sociale teams om die instroom goed op te vangen.
Politieke discussie blijft voortduren
Ondanks de goedgekeurde compensatieregeling zijn er politieke stemmen die oproepen om de hervorming uit te stellen of de financiering verder te detailleren, omdat de beschikbare middelen nog niet volledig duidelijk zijn en de begroting voor 2026 nog niet definitief is.
Bronnen:
-Financiële compensatie OCMW’s — VVSG (sep–nov 2025). VVSG
-OCMW’s bereiden zich voor op stijgende hulpvragen — VVSG (sep 2025). VVSG
-De Morgen, 2december 2025, ‘Vijf voor twaalf’: beperking werkloosheid in de tijd baart Vooruit en cd&v grote zorgen