De Vlaamse overheidsadministraties moesten het met 1.400 mensen minder doen, zo besliste de regering-Jambon enkele jaren geleden. Dat zou volgens de minister-president tot een “slanke, performante, burgergerichte en toegankelijke overheid leiden”. En een besparing van zo’n 75 miljoen euro per jaar.
Het tegendeel blijkt waar, oordelen de auditeurs van het Rekenhof, die de besparingsoperatie tegen het licht hielden. In de feiten zijn er immers geen 1.400 jobs geschrapt, doordat sommige overheidsdiensten toch extra mensen mochten aanwerven omdat ze er tal van taken bijkregen. Met als gevolg dat er ondanks de besparingen eind 2022 weer meer ambtenaren aan de slag waren dan in 2019.
In werkelijkheid steeg het personeelsaantal bij de overheid van 29.011 naar 29.119. Dat komt omdat sommige diensten - zoals Opgroeien, de loodsen bij het agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust, personeel van de justitiehuizen - uit de besparingsoefening zijn gehouden. 'De vrijgekomen ruimte door de besparing is benut voor extra aanwervingen voor bijkomende opdrachten uit het regeerakkoord, crisissituaties en het relanceplan, die buiten de rapportering van de besparingen blijven', aldus het Rekenhof.
Toegenomen stress, know-how verdwijnt
Op die diensten waar het aantal medewerkers wel fors omlaag ging én bleef, doen de auditeurs van het Rekenhof naar eigen zeggen alarmerende vaststellingen: door personeelsgebrek moeten tal van taken – “ook kerntaken” – worden uitbesteed aan externe bedrijven. Heel wat diensten geven bovendien aan dat ze heel wat kennis en kunde – knowhow – zijn kwijtgespeeld door de opeenvolgende besparingsrondes op personeel.Twee derde van de overheidsentiteiten doet dat. Vaak gaat het niet om eenmalige opdrachten, maar om kerntaken van de dienst. De kostenefficiëntie wordt zelden geëvalueerd. Als dat wel gebeurt, blijkt de inzet van derden vaak duurder. De consultancyuitgaven stegen tussen 2019 en 2022 met 106 miljoen euro. 'Globaal gezien zijn de kosten voor dienstverlening door derden duidelijk toegenomen', zegt het Rekenhof.
Bron: Het Laatste Nieuws, 31 januari 2024: Het pijnlijke rapport van de Vlaamse regering: 75 miljoen euro minder naar ambtenaren, 150 miljoen méér naar consultants
Bron: De Tijd, 31 januari 2024: Vlaamse overheid schrapte 1.400 jobs, maar liet die uitvoeren door consultants
Bron: Het Nieuwsblad, 31 januari 2024: Vlaamse overheid schrapte 1.400 jobs voor een besparing van 75 miljoen euro, maar Rekenhof doet alarmerende vaststelling
Bron: Rapport van het rekenhof, januari 2024: persmelding: