Door: Mensenwerken 2-10-2019
Het tekort aan leerkrachten is één van de grootste uitdagingen waar we deze legislatuur voor staan binnen onderwijs. Bij ongewijzigd beleid zullen we aan het einde van deze legislatuur geconfronteerd worden met een tekort tot 7000 leerkrachten. We werken gerichte maatregelen uit om dit nijpende lerarentekort weg te werken en om het beroep globaal terug aantrekkelijker te maken om ook de uitstroom tegen te gaan. Daartoe stellen we een Vlaamse onderwijsambassadeur aan die als gezicht van de onderwijssector de vele uitdagingen aangaat en mee oplossingen zoekt.
Inzetten op werving van potentiële studenten, aantrekken van sterke profielen, waarbij we ook inzetten op zij-instromers voor die vakken waar de nood het hoogst is, creatief zoeken naar samenwerking met andere sectoren om specifieke profielen aan te trekken, outplacement richting onderwijs, bekend maken en stimuleren van LIO- banen (leraren in opleiding), ... zullen al zeker acties zijn.
We kiezen voor maximaal vertrouwen in leraren en directies en verminderen de planlast die zij momenteel nog steeds ervaren. De recent hervormde inspectie neemt bij haar doorlichting planlast mee en doet uitspraken over hoe de planlast naar beneden moet zodat elke inspecteur een planlastinspecteur wordt, waarbij er meer gekeken wordt naar het resultaat en niet naar nodeloze rapporteringsverplichtingen.
In overleg met het team van de school, neemt men binnen de school maatregelen om de planlast te verlagen. We vragen ook een sterk engagement van de onderwijsverstrekkers. Planlastvermindering is een gedeelde verantwoordelijkheid van overheid, koepels, netten en directies (cf. Tarra).
Ook door in te zetten op digitalisering, kan de planlast verder naar omlaag. Zo kunnen leerkrachten zich focussen op hun kerntaken. We gaan ervan uit dat leraren en directies zelf het best weten hoe ze dag in dag uit het best mogelijke onderwijs kunnen geven, uiteraard binnen het kader van de door de overheid vastgelegde eindtermen.
We activeren het meldpunt voor planlast en irriterende regeldruk; Kafka in het onderwijs. Signalen van regeldruk en planlast die vanuit andere beleidsdomeinen of die niet van de overheid afkomstig zijn, worden aan de bevoegde instantie doorgegeven, waarbij de verantwoordelijken voor deze regeldruk de opdracht krijgen die te beperken.
De hervorming van de inspectie volgen we van nabij op. Zoals voorzien in het decreet over de hervorming van de inspectiediensten, beoordeelt de inspectie de werkwijze van scholen ten aanzien van decretale bepalingen los van pedagogische assumpties en binnen het referentietoetsingskader.
We maken het lerarenberoep opnieuw aantrekkelijk door te focussen op dekernopdracht: lesgeven in de brede zin van het woord. Dat is wat leerkrachten willen doen en waar ze echt goed in zijn. Uit de resultaten van het tijdsbestedingsonderzoek blijkt dat 30 tot 40 procent van de werktijd gaat naar administratie, organisatie, beleidstaken en professioneel overleg. Leerkrachten hun voornaamste tijdsbesteding moet opnieuw lesgeven en instructie zijn. De data uit het tijdsbestedingsonderzoek dienen als basis en uitgangspunt om maatregelen te nemen.
o We sluiten een pact met de stakeholders om de lerarenloopbaan weer aantrekkelijker te maken, de status van het lerarenambt te versterken en de uitstroom tegen te gaan. In het bijzonder hebben we aandacht voor de werving
26
van leraren, de aanvangsbegeleiding, taakbelasting en werkzekerheid van startende leraren, de professionalisering in het algemeen en de opleiding van directies.
o Weonderzoekenofwevoordelerarenopleidingeenbindendetoelatingsproef kunnen maken en of we maatregelen kunnen nemen die sneller leiden tot een duurzame aanstelling.
o De evaluatieprocedure van leerkrachten en directies is doorgelicht. Op basis van de aanbevelingen van onder andere het Rekenhof wordt deze procedure herzien. Niet functionerende personeelsleden moeten we kunnen laten gaan. Personeelsleden die ambitieus onderwijs ondanks begeleiding niet waar kunnen maken, worden geheroriënteerd naar een andere job.
o Delerarenplatformsinhetsecundaironderwijswordenuitgebreidbijpositieve evaluatie en worden netoverschrijdend georganiseerd.
o Dekwaliteitvandeeducatieveopleidingenzullenwesterkmonitorenen waar nodig remediëren. Daartoe zal de NVAO zal deze legislatuur al deze educatieve opleidingen (opnieuw) beoordelen met het oog op de gerealiseerde kwaliteit, waarbij de ambitieuzere leerresultaten van de lerarenopleiding in rekening worden gebracht.
o Weversterkendevakkennisendevakdidactiek,kennisvanhetNederlands, omgang met kinderen met gedrags- en leerproblemen, omgaan met hoogbegaafdheid, omgaan met diversiteit in de klas en het opstellen van valide proeven. Ook in de nascholing en begeleiding hebben we hier aandacht voor.
Het aantrekken van nieuwe zij-instromers kan mee een antwoord bieden op het lerarentekort en het gebrek aan bepaalde vakleerkrachten. Hun ervaring elders op de arbeidsmarkt kan een meerwaarde zijn in de klas. Nuttige ervaring wordt vandaag enkel beperkt gehonoreerd voor praktijkvakken in BSO en TSO. We voeren een actief beleid om de eventuele drempels versneld weg te werken. [We maken werk van een gefaseerde aanpak binnen de erkenning van de anciënniteit van nieuwe zij-instromers van knelpuntvakken.
We voeren duaal lesgeven in: we stimuleren dat leraren/docenten tegelijkertijd les geven en in een bedrijf tewerkgesteld zijn, zodat een grotere interactie tussen onderwijs en arbeidsmarkt mogelijk is. We voeren een actief beleid om de eventuele drempels daarbij versneld weg te werken.
We breiden de mogelijkheid voor voordrachtgevers voor bepaalde opleidingsonderdelen uit.
Het lerarenkorps moet een betere weerspiegeling van de maatschappij worden. We moeten er naar streven dat ons lerarenkorps diverser is als geheel, zowel op vlak van geslacht als achtergrond.
De onderwijsmiddelen moeten in alle onderwijsniveaus prioritair ingezet worden waarvoor ze bedoeld zijn én waar de leerlingen die ze genereren zich bevinden: dat is
in de klas en in de school. We brengen duidelijk in beeld hoeveel mensen en middelen van de scholen naar de koepels, netten en inrichtende machten of andere externen vloeien (=nulmeting). We nemen terzake maatregelen.
We zetten maximaal in op vereiste bekwaamheidsbewijzen per vak zodat leerkrachten de inhoud van hun vak zelf zeer goed beheersen. Om een stabielere loopbaan uit te bouwen, zal men voortaan dienstanciënniteit over vakken heen kunnen opbouwen, voor die vakken waarvoor men over een vereist bekwaamheidsbewijs beschikt.
We maken echte uitwisselingsprojecten van leerkrachten en werknemers van ondernemingen mogelijk.
We bieden alle personeelsleden mogelijkheden tot professionalisering aan. Leerkrachten in het basisonderwijs kunnen zich specialiseren in een bepaald leergebied.
Ook de opleidingen van kinderverzorgers en de lerarenopleidingen zetten verder in op taalverwerving en taalrijkdom Nederlands.
We maken werk van een degelijk antipestbeleid. De externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk actief in onderwijs, wordt gevraagd jaarlijks een inventarisatie te bezorgen aan de overheid met betrekking tot de deelaspecten van pesten van leerkrachten en onderwijspersoneel.
We zorgen ervoor dat leerkrachten over de vaardigheden beschikken om metgevalideerde, gestandaardiseerde en genormeerde proeven de evolutie van hun leerlingen op te volgen.
Leerkrachten levensbeschouwing zonder vereist bekwaamheidsbewijs zullenverplicht worden bijgeschoold, in samenwerking met de erkende instanties of de vereniging levensbeschouwelijke vakken.