Door: Mensenwerken 23-12-2025
Ambtenaren in Nederland ervaren hun werk als zinvol en autonoom, maar hebben toenemende moeite met bureaucratie en een doorgeschoten vergadercultuur. Dat blijkt uit het jaarlijkse arbeidsvoorwaarden- en werkbelevingsonderzoek van Binnenlands Bestuur en adviesbureau Berenschot. De resultaten bieden ook voor Vlaamse overheden herkenbare inzichten.
Nederlandse ambtenaren waarderen vooral de vrijheid en autonomie in hun job. Ze geven aan ruimte te krijgen om zelf te bepalen hoe ze hun werk organiseren en ervaren een sterke samenwerking binnen hun teams. Die autonomie is een belangrijke reden om voor de overheid te kiezen én er te blijven werken.
Daarnaast blijkt flexibiliteit een duidelijke troef: 62 procent van de respondenten geeft aan relatief eenvoudig minder uren te kunnen aanvragen, met een grote kans op goedkeuring. Dat bevestigt het beeld van de overheid als een werkgever die werk en privéleven combineerbaar maakt.
Tegenover die positieve punten staat duidelijke onvrede over de administratieve druk. Ambtenaren ervaren procedures, regels en overlegmomenten vaak als overmatig en weinig efficiënt. Vooral de vergadercultuur wordt gezien als een rem op inhoudelijk en resultaatgericht werken.
Het onderzoek toont ook dat ambtenaren meer nood hebben aan tastbare waardering. Hoewel respect en erkenning aanwezig zijn, blijven beloning, luisteren en eerlijke behandeling volgens veel respondenten onvoldoende concreet.
Daarnaast vragen medewerkers om duidelijk en richtinggevend leiderschap, met vertrouwen als basis. Ze willen sturing en duidelijkheid, maar zonder micromanagement. Opvallend is dat feedback van leidinggevenden laag scoort: veel ambtenaren missen regelmatige en constructieve terugkoppeling over hun prestaties.
De ervaren werkdruk beïnvloedt sterk hoe ambtenaren naar hun organisatie kijken. Respondenten met een te hoge of te lage werkdruk geven vaker aan dat hun organisatie beloftes niet nakomt. Dat ondermijnt het vertrouwen en de betrokkenheid, en wijst op het belang van realistische verwachtingen en consistente communicatie.
De maatschappelijke betekenis van het werk is voor een kwart van de Nederlandse ambtenaren de belangrijkste reden om bij de overheid te werken. Functie-inhoud en uitdaging volgen op de tweede plaats. Opvallend is dat doorgroei en ontwikkeling minder belangrijk zijn geworden dan het jaar voordien. Volgens Berenschot wijst dat op een verschuiving richting stabiliteit en betekenisvol werk.
Het merendeel van de ambtenaren krijgt geen specifieke compensatie voor de stijgende kosten van energie en levensonderhoud. Wel ontvangt bijna negen op de tien een thuiswerkvergoeding, wat hybride werken ondersteunt, maar structurele financiële compensaties blijven uitzonderlijk.
Hoewel dit onderzoek werd uitgevoerd in Nederland, zijn de conclusies herkenbaar voor veel overheidsorganisaties in Vlaanderen. De combinatie van autonomie en maatschappelijke impact enerzijds, en de roep om minder bureaucratie, meer waardering en sterk leiderschap anderzijds, vormt een duidelijke boodschap voor elke publieke werkgever die talent wil aantrekken én behouden.
Bron: Binnenlands Bestuur NL, 23 december 2025, Ambtenaren vragen minder bureaucratie en vergadercultuur.