Door: Bron: De Tijd, 16/08/2021 10-9-2021
De constructieve motie van wantrouwen vervangt de vroegere ingewikkelde procedure van structurele onbestuurbaarheid. Het oude systeem bepaalde dat de gemeenteraad moest vaststellen dat de gemeente onbestuurbaar was. Nadien kwam de gouverneur tussen voor een bemiddelingspoging. Als die niets uithaalde, moest de onbestuurbaarheid nog eens aangetoond worden. Pas dan kon een nieuwe meerderheid samengesteld worden.
Dat leidde vaak tot verdeeldheid, chaos en onbegrip bij de burgers, waardoor de Vlaamse regering de werkwijze vereenvoudigde. 'De partij die de motie indient, moet onmiddellijk een alternatief hebben. De motie moet dan ondertekend worden door een meerderheid van de raadsleden, en door twee derde van elke fractie die de motie ondersteunt', legde Herwig Reynaert, professor Lokale Politiek (UGent) maandag uit op Radio 1.
Bij de aanpassing van de procedure hield de regering eveneens rekening met de grootste partij. De politicus met het meeste naamstemmen van de grootste fractie van de nieuwe meerderheid wordt burgemeester. Vanaf 2024 wordt dat een algemene regel, want het principe van de lijststem verdwijnt. 'De stemmenkampioen van de grootste meerderheidsfractie wordt automatisch burgemeester, zonder dat afspraken tussen politieke partijen dat kunnen verhinderen', zei Somers daarover.