Honderden vroedkundigen halen straks wel diploma maar die mogen geen verpleegfunctie meer uitoefenen

Aan de hogescholen studeren in juni nauwelijks studenten verpleegkunde af. Dat komt omdat studenten uit het derde jaar voor het eerst een bijkomend jaar moeten volgen om hun diploma te behalen. Eind april waren er nochtans 1.182 vacatures voor verpleegkundigen waarvan nu al minder dan de helft ingevuld geraakt. Tegelijk mogen studenten vroedkunde die in juni afstuderen geen verpleegjob meer uitoefenen.

Elk jaar studeren zo’n 2.000 bachelor-studenten af maar door de verlenging van drie naar vier jaar zijn het er dit jaar (bijna) geen. De bachelor-na-bacheloropleidingen (Ba-na-Ba) en de flexibele trajecten zorgen wel nog voor uitstroom. Er zijn bij benadering bijna 500 verpleegkundigen die in een Ba-na-Ba-traject zitten, maar een deel hiervan werkt al. Een ander deel volgt de Ba-na-Ba rechtstreeks na de basisopleiding en komt echt ter beschikking van het werkveld. Bovendien zijn er ook nog een studenten die op het niveau HBO5 verpleegkunde studeren. De opleiding tot gegradueerde in de verpleegkunde situeert zich in het hoger beroepsonderwijs op niveau 5. Dat traject duurt nog steeds drie jaar en in juni studeren er ruim duizend af. Zij kunnen aan de slag als verpleegkundige in alle sectoren van de gezondheidszorg.

1.182 openstaande vacatures 

Maar zelfs met de HBO5-afgestudeerden, blijft er een groot tekort. “Eind april waren 1.182 openstaande vacatures voor verpleegkundigen”, zegt Joke Van Bommel van VDAB. “Daartegenover waren er 513 werkzoekenden die niet aan het werk zijn, die interesse tonen in het beroep. De spanningsindicator ligt op 0,44 en dat is ontzettend laag. Voor elke vacature voor verpleegkundige zijn er maar 0,44 kandidaten en dat is een duidelijk tekort.” Volgende maand ronden honderden studenten hun driejarige opleiding vroedkunde af. Probleem is dat er een gigantisch overschot aan vroedkundigen bestaat: ter illustratie: er waren eind april zeven vacatures voor 71 geïnteresseerden of tien kandidaten per vacature. Tot oktober vorig jaar konden vroedvrouwen terecht in de algemene verpleging, maar dat mag nu niet meer. Geen plan B dus voor vroedkundigen terwijl de nood aan verpleegkundigen de komende jaren alleen maar zal stijgen.

Volgens KUL-professor Walter Sermeus van het Leuvens Instituut voor Gezondheidszorgbeleid hebben de meeste instellingen reserve ingebouwd”, zegt hij. “Maar het beloven moeilijke jaren te worden. 2025 wordt het meest cruciale jaar: dan gaat een record aan verpleegkundigen met pensioen en de vergrijzing zal blijven toenemen. Het wordt de uitdaging om het werk de komende jaren anders te gaan organiseren waarbij ook een stuk technologie zal worden ingezet.” Bij de VDAB proberen ze werkzoekenden vanuit andere sectoren om te scholen. “Die kunnen dan starten als zorgkundige en zich bijscholen tot verpleegkundige terwijl ze aan het werk zijn. Werkzoekenden met een leer- of taalachterstand bieden we in deze extra ondersteuning”, zegt Van Bommel.